Marchewnik – dzikie źródło anetolu

Wyobraźcie sobie podróż do Indii – słodki zapach anyżu gwiazdkowego i jego dobroczynne właściwości. Za te cudowne właściwości olejku odpowiada właśnie ANETOL. Anetol jest głównym składnikiem olejków eterycznych odpowiadający za wyrazisty, słodki, anyżowy zapach, który znajdziemy również w składzie chemicznym dwóch roślin selerowatych : fenkule i dziczejącym  biedrzeńcu anyżu .

W Polsce posiadamy  jednego przedstawiciela selerowatych, zawierającego anetol – jest nim marchewnik anyżowy (Myrrhis odorata). Marchwenika znajdziemy głównie na południu i zachodzie Polski  – choć jego areał rozszerza się drogą dzikiej jak i ogrodowej  ekspansji .

Naszym obiektem pozyskiwania anetolu w tym wypadku będzie  górski dzikus marchewnik .

Anyżowy zapach towarzyszy marchewnikowi we wszystkich częściach rośliny, a jego natężenie zależy od fazy rozwojowej rośliny i pory roku . Dla przykładu: od późnej jesieni, do wczesnej wiosny, najwięcej olejków zawiera korzeń, stężenie słabnie i idzie w liście i kwiaty – utrzymując ten stan do czerwca. Później największe skupienie olejków eterycznych przechodzi do nasion, łodygi by na powrót całą swoją siłę zebrać w korzeniu .

Aby pozyskać nośnik anetolu zawartego w marchewniku możemy zadziałać na dwa sposoby :

Pierwszy  z nich to destylacja parą wodną w celu uzyskania olejków eterycznych i hydrolatu.

Drugi to ekstrakcja najkorzystniej z korzenia lub nasion w etanolu – przy tej opcji świeże i zielone owocostany oddają nam wyrazistą, malachitową barwę naparów i trunków  .

  W kontakcie z wodą olejki z anetolem bardzo szybko powodują tzw. „efekt ouzo” – anetol w alkoholu  z wodą stwarza dość stabilną emulsję – efekt ten wziął swoją nazwę od popularnego w Grecji alkoholu, którego cechuje mleczne mętnienie podczas kontaktu z lodem czy wodą, dzięki obecności  anetolu w olejkach. Anetol  w większym stężeniu działa lekko halucynogennie co wykorzystywane jest z kolei przy produkcji absyntu  .

Wracając do destylacji – w zależności od cierpliwości i potrzeb otrzymamy dwa produkty jakimi są :

olejki eteryczne i hydrolat   zawierający w swoim składzie spory procent anetolu .

Gdzie i kiedy wykorzystamy surowiec kosmetyczny z destylacji marchewnika ?

Hydrolat doskonale nada się do toników i jako antyseptyczny płyn do mycia twarzy czy płukania ust . Anetol działa bakteriostatycznie, przeciwgrzybicznie, przeciwzapalnie – bardzo dobrze radzi sobie w walce z  bakteriami beztlenowymi, wnosząc do kosmetyków przyjemny słodkawy smak i anyżkowy aromat.

Warto też wspomnieć o odstraszającym działaniu anetolu na komary – co potwierdza fakt że warto w swoich kompozycjach wakacyjnych znaleźć miejsce dla olejku anyżowego .