Psianka czarna (Solanum nigrum): zbierać czy unikać?

Psianka czarna  Solanum nigrum była stałym gościem w moim ogrodzie na skraju Puszczy Goleniowskiej. Odpowiadała jej kwaśna, próchnicza gleba, umiarkowane nasłonecznienie i sporadyczne zabiegi nawadniania. Traktowałam ją wtedy jako „chwast” – dzisiaj słowo to ujmuję w cudzysłów, bo tak naprawdę nie wiem, co może oznaczać. Dla mnie każda roślina jest wartościowa. Pewnie „chwast” to pogardliwe określenie sfery, której towarzyszy niewiedza. Może chwast oznacza: „nie wiem co to takiego”. Ja na rośliny nieznane mówię „wyzwanie”.

Obecnie mój dorodny ogród rozwija się samodzielnie na gliniastym podłożu Klarenwerder i psianki czarnej tutaj nie ma – dla odmiany rośnie tu psianka słodkogórz, Solanum dulcamara. Psianka słodkogórz należy do moich ulubionych ziół i często wykorzystuję ją w przepisach kosmetycznych. Psianka czarna i psianka słodkogórz to blisko spokrewnione rośliny, mają podobny skład biochemiczny.

Psianka czarna Solanum nigrum –poznasz ją po czarnych owocach wielkości ziaren grochu, kwiaty białe, kształt kwiatów jak u ziemniaka czy pomidora. W Przewodniku do oznaczania roślin leczniczych, trujących i użytkowych, autorstwa Prof. Brody i Prof. Mowszowicza, oznaczona jest jako roślina trująca.  Ziele psianki czarnej zawiera: solaninę, solamarynę, solasoninę, saponinę sterydową o nazwie dioscyna. Roślina była stosowana w medycynie ludowej podobnie, jak psianka słodkogórz.

Psianka czarna (Solanum nigrum): stosuj na skórę, nie jedz tego.

Traktuj psiankę czarną jako surowiec saponinowy do zastosowań zewnętrznych. Co to takiego – zajrzyj do postu wybrane zioła saponinowe i ich zastosowanie w kosmetyce.

Przykładowe zastosowanie za Zielnikiem Rodzinnym Johna Hilla, 1812r.: „zmiażdżone, świeże liście psianki czarnej stosuj tylko zewnętrznie, na zmiany skórne: oparzenia, wysypki, stany zapalne”.

Informację o psiance czarnej odnajdujemy również u Prof. Łuczaja, który proponuje spożywanie owoców tej rośliny, pod warunkiem, że są przyjemne w smaku i soczyste. Psianka czarna – trująca czy jadalna, film. Skąd taka rozbieżność?

Toksyczne, szkodliwe dla człowieka, trujące składniki psianki, czynią ją przykrą w smaku, a od odmiany i warunków środowiskowych zależy, czy roślina zawiera te składniki i w jakiej ilości. Z tego też względu w klasycznych opisach psianki czarnej odnajdujemy rozbieżności: u Gerharda Madausa opisywane są jednocześnie przypadki zatruć śmiertelnych po zjedzeniu owoców, zastosowanie jako lekarstwo i fakt uprawy psianki czarnej w ogrodach na Ukrainie, gdzie jej owoce traktowano jako warzywo. Przypuszczalnie okazy uprawiane w ogrodach mogą tracić właściwości toksyczne.