skip to Main Content
Szarota Błotna (Gnaphalium Uliginosum)

Szarota błotna (Gnaphalium uliginosum)

Charakter rośliny dobrze oddaje rosyjska nazwa: suszenica (od suchej) topianaja (zatapiana) czyli roślina wyglądająca na ususzoną – jej jasna zieleń może sprowadzać takie skojarzenia, okresowo podtapiana – nie boi się okresowo podmokłych terenów, a wręcz sprzyja to jej rozmnażaniu się gdyż przy brzegach jezior (z przepływami i odpływami) potrafi tworzyć połacie.  Także łacińska nazwa, która w tłumaczeniu oznacza „błotny filc”.

Nie przemawia do mnie polska nazwa „szarota” chociaż przyglądając się kwiatostanom z góry, kojarzy się z szarotką alpejską jak to kuzynki (obie należą do rodziny astrowatych).  Szarota błotna nazywana również żabią trawą, suchokwiatem, kocanka bagrowa, pszeniczka Matki Boskiej, gardlica, śpioch błotny itp.

Gdzie ją możemy spotkać:

Jest to roślina pospolita spotykana w większości obszarach Europy. Najwięcej szaroty znajduję przy obrzeżach pól, obrzeża lasów liściastych czasem również przy ścieżkach leśnych, bywa przy jeziorach i stawach. Lubi glebę z domieszką piasku i gliny ale nie jest wybredna dobrze rośnie w doniczkach, ogrodach i trawnikach. Rośnie w pełnym słońcu.

Wygląd:

Jednoroczna roślina do 30 centymetrów niesprzyjających warunkach może osiągać zaledwie 5 centymetrów. Łodyga jest wzniesiona, pokryta włoskami, rozgałęziająca się krzaczasto przy samej nasadzie, zakorzeniająca się. Liście są skrętoległe, szaroowłosione, równowąskie, podługowate, zwężone u nasady, z wyraźnie zaznaczonym nerwem środkowym. Kwiaty są żółtawobiałe, bardzo drobne, zewnętrzne: języczkowate, nitkowate, ustawione w kilku szeregach, a wewnętrzne – rurkowate. Owoc to naga, wydłużona, walcowata, zakończona dzióbkiem, zielonożółta do zielonoszarej niełupka. Nasiona są rozprzestrzeniane przez wiatr. Także w czasie suszki wytwarza nasiona zdolne do kiełkowania. Korzenie są drobne, palowe z licznymi i drobnymi rozgałęzieniami. W dotyku wełnistofilcowata, wydziela przyjemny zapach (bardziej wyczuwalny w gorące dni) odrobinę przypominający kamforę. Szarota błotna zapylana jest przez błonkówki; kwitnie od czerwca do października.


Skład chemiczny:

Flawonoidy (glafolozydy A i B, luteoina, skutelareina, a także glukozyd skutelareiny, rutyna, trycyna, eupafolina, kwercetyna), kwasy chlorogenowy i kawowy, karotenoidy (do 55 mg/%), tiamina (wit.B1), żywicę (16%), garbniki (4%), kumaryny, alkaloidy (gnafalina), olejki eteryczne (0,05%), fitosteryny, kwas askorbinowy (wit. C), retinol (wit. A), a także stwierdzono w niej obecność mikroelementów: Ca (wapń), Ba (bar), P (fosfor), Na (sód), Fe (żelazo), Mg (magnez), Si (krzem), Mn (mangan), Cu (miedź), Ag (srebro), Zn (cynk), Al (glin), Cr (chrom).

Właściwości i zastosowanie:

Alkaloid gnafalina oddziałuje na ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy, stan naczyń i masy mięśniowej, znajduje zastosowanie w leczeniu różnego rodzaju zaburzeń nerwowych gdyż uspokaja rytm serca, wykorzystuje się w leczeniu wszystkich stadiach nadciśnienia tętniczego, bezsenności, nieokreślonych napadach strachu itp. jako uspokajające.
Fitosteryny  w swojej strukturze przypominają cholesterole przez co wykazują działanie przeciwutleniające, immunostymulujące (to działanie uzasadnione jest również dużą ilością mikroelementów) i przeciwmiażdżycowe.
Żywice – zapobiegają otłuszczaniu ze względu na równomierne rozprowadzania kwasów tłuszczowych (te właściwość wykorzystuje się w leczeniu cukrzycy typu 2), pełnią rolę naturalnego emulgatora. Olejki eteryczne działają m.in. bakterio – i wirusobójczo, oczyszczają naczynia i organy z toksyn.
Stosuje się ją w terapii chorób organów układu trawiennego, różnego rodzaju stanów zapalnych jelit, wrzodów żołądka i choroby dwunastnicy, hemoroidy, zaparcia, infekcje bakteryjne i pasożytnicze m.in. dyzenteria (klizmy).
W dermatologii: w formie wodnych, alkoholowych i olejowych ekstraktów w różnego rodzaju chorobach skóry stymulujące procesy naprawcze skóry i błon śluzowych m.in.: erozja szyjki macicy (czopki dopochwowe), ciężko gojących się ropiejących uszkodzeniach, oparzeniach, AZS, w połączeniu z innymi ziołami np. żywokostem wspomagająco w złamaniach.
Znajduje także zastosowanie w chorobach: układu oddechowego i płuc: 1 łyżka ziela szaroty, po 2 łyżki pączków sosnowych, fiołka trójbarwnego, macierzanki, babki lancetowatej.

Na ogół ziele szaroty błotnej nie wykazuje reakcji alergicznych ani efektów ubocznych. Przeciwwskazania do stosowania: hipotensja (niedociśnienie), podwyższona krzepliwość krwi, zakrzepach żylnych, kamienie żółciowe, bradykardia, ciąża i okres karmienia piersią.

Co i kiedy należy zbierać:

Zbiór rośliny trwa przez całe lato aż do późnej jesieni gdy roślina przestaje kwitnąć. Surowcem jest cała nadziemna część. Wyrywa się roślinę najczęściej z korzeniami i w ten sposób suszy się w zacienionym, przewiewnym miejscu. Podają aby przechowywać surowiec w formie zmielonej jednak ze swojego doświadczenia proponuję aby zostawić ususzoną roślinę w całości, dopiero przed wykorzystaniem poddawać rozdrobnieniu do takiej postaci jaką potrzebujemy. Przechowywać można do 3 lat pod warunkiem, że w tym czasie nie zaszły żadne wizualne czy techniczne zmiany surowca.

Przykładowa maść:

aby powstała należy zrobić wyciągi w tym celu zalewamy np. dowolnym olejem (nierafinowanym) świeże lub suszone ziele, odstawiamy na min. 14 dni codziennie potrząsając naczyniem. Następnie łączymy z twardym masłem np. kakaowym, ewentualnie lanoliną lub tłuszczami zwierzęcymi. Można łączyć z innymi m.in. wyciąg z jeżówki purpurowej, krwawnika, płatków nagietka czy babki zwyczajnej.

Przykładowa mieszanka stosowana przy arytmii: ziele szaroty, owoce aronii, kwiaty nagietka (po równo).


Źródła:

„Фармакогнозія з основами біохімії рослин” – Ковальов В.М., Павлій О.І., Ісакова Т.І.
„Технология мягких лекарственных форм”. Учебное пособие. – Л.Марченко, А.Русак, И. Смехова

www.notatnikrolnika (opis rośliny)

lektrava.ru/encyclopedia
http://www.fito.nnov.ru/special/glycozides/flavo/gnaphalium_uliginosum/

„Микроэлементный Состав Сушеницы Топяной.” Текст научной статьи по специальности «Медицина и здравоохранение»  Николаева И. Г., Николаева Г. Г.

„Фитотерапия против диабета. Травы жизни” – В. Корсун, Е. Корсун, Т. Трумпе, Н. Ершов, Н. Огренич.

Back To Top